Stopa cukrzycowa – jak cukrzyca wpływa na stopy?

Stopa cukrzycowa to częste i bardzo poważne powikłanie cukrzycy, które bez odpowiedniego leczenia może skutkować nawet amputacją. Choroba dotyczy od kilku do kilkunastu procent diabetyków, a odpowiednia pielęgnacja stóp i wyrównanie poziomu cukru we krwi mają kluczowe znaczenie dla profilaktyki oraz leczenia tej dolegliwości. Jakie są przyczyny stopy cukrzycowej, jak objawia się to schorzenie?

Stopa cukrzycowa – powikłanie wieloletniej cukrzycy    

Stopa cukrzycowa, określana również jako zespół stopy cukrzycowej, to jedno z częstych powikłań cukrzycy, głównie typu 2, ale także 1. Choroba wynika ze zmian ogólnoustrojowych, w szczególności z niekorzystnego wpływu nadmiaru glukozy na zakończenia nerwowe.

Zespół stopy cukrzycowej dotyczy szczególnie osób chorujących przewlekle na cukrzycę typu 2, czyli insulinoniezależną. W tym przypadku istotny wpływ na rozwój choroby ma niewłaściwa kontrola cukrzycy oraz długi okres trwania choroby.

W konsekwencji u diabetyków może dochodzić do zmian w naczyniach krwionośnych. Uszkodzeniu ulegają ściany drobnych naczyń krwionośnych (mikroangiopatia) oraz naczyń dużych (makroangiopatia).

Pod wpływem uszkodzenia naczyń krwionośnych dochodzi do licznych powikłań cukrzycowych, wśród których znajduje się stopa cukrzycowa. Schorzenie to dzieli się na dwa typy:

• Stopa cukrzycowa niedokrwienna – dolegliwości wynikające z uszkodzenia naczyń w obrębie stopy,
• Zespół stopy cukrzycowej neuropatycznej – dolegliwości powstające na skutek uszkodzenia obwodowego naczynia krwionośnego.

Objawy stopy cukrzycowej

W wyniku zaburzonego ukrwienia stopa staje się podatna na powstawanie ran. Tworzą się owrzodzenia zlokalizowane głównie na podeszwie lub grzbiecie stopy, często na pięcie oraz przy kosteczkach palców.

W zależności od zaawansowania choroby stopę cukrzycową dzieli się na:

• stopień pierwszy – bez uciążliwych objawów;
• stopień drugi (łagodny) – z niewielkim, powierzchownym owrzodzeniem;
• stopień trzeci – owrzodzenie z towarzyszącym rumieniem zapalnym o średnicy powyżej 2 cm;
• stopień czwarty – owrzodzenia zajmują głębokie tkanki, z czasem również kości, pojawiają się deformacje oraz zmiany ogólnoustrojowe.

Objawy stopy cukrzycowej w pierwszej kolejności mogą być niezauważalne. Ze względu na neuropatię cukrzycową często dochodzi do zaburzenia czucia w stopach. Z tego powodu tworzące się odciski i drobne rany bywają niezauważane. Tymczasem jedynie odpowiednio wcześnie rozpoczęte leczenie oraz prawidłowa pielęgnacja stóp pozwalają na uchronienie się przed późniejszymi, bardzo uciążliwymi dolegliwościami.

W zależności od zaawansowania stopy cukrzycowej osoby chore mogą zaobserwować objawy takie jak:

• sucha łuszcząca się skóra;
• ból stopy o charakterze nasilającym, zwłaszcza nocą;
• skurcze i uczucie kłucia obejmujące nie tylko stopę, ale również nogę;
• uczucie drętwienia;
• z czasem czucie w noce może zostać całkowicie zaburzone;
• osłabia się również wrażliwość na temperaturę;
• trudno gojące się rany obejmują głębsze tkanki;
• pojawiają się pęknięcia z fragmentami martwicy tkanek;
• zaburzenia chodzenia, które wynikają z braku możliwości podpory na chorej stopie;
• deformacje obejmujące kości i tkanki.